ISO 17025, test ve kalibrasyon laboratuvarlarının yönetimi için uluslararası bir standarttır. Bu standart, laboratuvarların kalite yönetim sistemlerinin kurulmasına ve sürdürülmesine yönelik gereklilikleri tanımlamaktadır. ISO 17025, uluslararası bir standart olması nedeniyle birçok ülke tarafından kabul edilmekte ve uygulanmaktadır.
ISO 17025’in tarihsel gelişimi, ilk olarak 1978 yılında ISO/TC 176 Kalite Yönetimi ve Kalite Güvencesi tarafından başlatılmıştır. O dönemlerde, bu standardın amacı, sadece kalite yönetimi ve kalite güvencesi uygulamalarını laboratuvarlarda uygulamak için bir rehberlik sağlamaktı.
Ancak, 1999 yılında ISO 17025’in ilk versiyonu (ISO/IEC 17025:1999) yayınlanmıştır. Bu versiyon, laboratuvarlarda kalite yönetimi sistemleri ile ilgili daha ayrıntılı gereklilikler tanımlamaktadır. Bu versiyon, test ve kalibrasyon laboratuvarlarının uluslararası tanınmasına ve karşılıklı kabulüne yönelik gereklilikleri de tanımlamaktadır.
Daha sonra, 2005 yılında ISO 17025’in ikinci versiyonu (ISO/IEC 17025:2005)yayınlanmıştır. Bu versiyon, ilk versiyonun eksikliklerini gidermek ve laboratuvarların kalite yönetimi sistemlerinin daha iyi yönetilmesine olanak tanımak için güncellenmiştir.
Son olarak, 2017 yılında ISO 17025’in üçüncü versiyonu (ISO/IEC 17025:2017) yayınlanmıştır. Bu versiyon, laboratuvarların teknik yetkinliği ve müşteri memnuniyeti ile ilgili gereklilikleri daha detaylı olarak tanımlamaktadır. Ayrıca, bu versiyon, test ve kalibrasyon laboratuvarlarının ISO 9001 ile uyumlu hale getirilmesini kolaylaştırmaktadır.
ISO 17025’in tarihsel gelişimi, laboratuvarların kalite yönetimi sistemlerinin daha iyi yönetilmesi ve uluslararası tanınması için önemli bir adım olmuştur. Bu standart, laboratuvarların teknik yetkinliği ve müşteri memnuniyeti ile ilgili gereklilikleri belirlemekte ve laboratuvarların kalite yönetimi sistemlerinin daha etkili bir şekilde yönetilmesine olanak tanımaktadır.
TS EN ISO/IEC 17025
ISO 17025 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar Standardı, Mayıs 2000 tarihinde Türk Standartları Enstitüsü tarafından yayınlanmıştır. Bu standart, yerine geçtiği ISO 17025 Kılavuz 25 ve EN 45001’in uygulamalarından elde edilen tecrübeler sonunda hazırlanmıştır. Akreditasyon, Avrupa Birliğinde tüm alanlarda zorunlu olmamakla birlikte belli alanlarda zorunlu uygulama haline gelmiştir. Türkiyede de son zamanlarda akreditasyon çalışmaları son derece hızla gelişmekte ve neredeyse zorunlu hale gelmektedir. Öyle ki deneylerin artık 17025 Akreditasyonu olmayan laboratuvarlara yaptırılmayacağını da sıkça duymaktayız. Burada en önemli unsur müşteriler ve piyasa şartlarıdır. Onaylanmış kuruluş atamaları için yapılacak değerlendirmelerde müşteri durumunda Bakanlıklar akreditasyon talep etmektedirler. Aynı şekilde doping kontrol merkezlerinin akredite olmasını da Uluslararası Olimpiyat Komitesi talep etmektedir. Gıda laboratuvarlarında akreditasyonun zorunlu bir uygulama halindedir. Belli bir süre içerisinde büyüyerek tüm laboratuvar uygulamalarında zorunlu hale geleceği tahmin edilmektedir.